We willen dat iedereen in Amersfoort zichzelf kan zijn en de kans krijgt om te groeien en te bloeien. Ons streven is duidelijk: een stad waar niemand tussen wal en schip valt. We willen een stad zijn die wordt gekenmerkt door compassie, solidariteit en verbondenheid, waar welvaart en welzijn eerlijk worden verdeeld. Ook willen we dat het sociaal voorzieningenaanbod gelijke tred houdt met onze groeiende gemeente. Deze ambities blijven we nastreven, vooral via de integrale aanpak in het sociaal domein, zoals beschreven in ons Beleidskader Inclusieve Stad 2021-2026. Hierin staan kansengelijkheid, preventie, positieve gezondheid, ongelijk investeren en passende ondersteuning en zorg centraal.
In de komende jaren werken we hard om de brug te slaan tussen verschillende uitvoeringsagenda's, zoals de Inclusie Agenda Toegankelijkheid 2023-2026, de Anti-discriminatieagenda 2021-2026 en de Regenboogagenda 2023-2026. Voor sporten en bewegen werken we aan realisatie van de doelen uit de Sportnota 2019-2024. We werken aan een nieuwe Sportnota. Deze bouwt voort op de huidige. Door de evaluatie en gesprekken met partners in de stad en de raad zijn er wel nieuwe aandachtspunten geïdentificeerd.
In het sociaal domein ligt de focus op de uitvoering, er is relatief weinig nieuw beleid. Wij nemen u de komende jaren op verschillende wijzen mee in de uitvoering van het beleid dat is opgenomen in de diverse programma’s. Dat doen we door met de gemeenteraad, inwoners en partners in gesprek te blijven over de voortgang, en op welke onderdelen waar nodig bijsturing nodig is van beleid. Maar ook via de tweejaarlijkse Monitor Inclusieve Stad, de jaarlijkse verantwoording over de sportnota en tussentijdse rapportages geven wij in aanvulling op het gemeentelijke jaarverslag een jaarlijks beeld van de uitvoering, de resultaten en effecten van het vastgestelde beleid.
Vanuit financieel perspectief, zien we dat er in de meerjarenbegroting in 2026 structureel ongeveer € 20 miljoen minder beschikbaar is in het sociaal domein vergeleken met 2025. Dit komt grotendeels door de structurele en incidentele middelen die de gemeente nog ontvangt in het kader van de Hervormingsagenda Jeugd, de gemeentelijke bezuinigingen vanaf 2026 en andere incidentele middelen van het Rijk. Door deze teruggang in middelen, de krapte op onderdelen van de arbeidsmarkt en het feit dat sprake is van incidentele middelen bestaat het risico dat niet alle doelen en de hiermee verbonden middelen in deze jaren gerealiseerd kunnen worden en bijv. wachttijden en –lijsten ontstaan of toenemen.
Dan naar de prioriteiten voor de komende jaren. Op het vlak van jeugd en onderwijs actualiseren we op dit moment met onze samenwerkingspartners en inwoners het Uitvoeringsprogramma Jeugd en Onderwijs (UPJO) voor de jaren 2025 en 2026. Kansengelijkheid vergroten is hierin een speerpunt. Onderdeel hiervan is het realiseren van integrale kindvoorzieningen. Daarnaast stimuleren we het principe van een leven lang leren. En ondersteunen we leerlingen op het voortgezet onderwijs en mbo bij het afmaken van school op startkwalificatieniveau en bij het vinden van werk.
Gezondheid is voor ons van het grootste belang, waarbij we sterk geloven in preventie. Voorkomen is immers beter dan genezen. We richten onze aandacht op gezondheidsverschillen tussen inwoners en concentreren onze inspanningen in wijken waar de behoefte het grootst is. We doen dit zoveel mogelijk wijkgericht. Aan het einde van 2024 en in de eerste helft van 2025 stellen we in alle wijken een wijkplan sociaal op. Met een wijkplan sociaal kunnen inwoners en professionals in de wijk samen aan de slag om de gezondheidskloof te verkleinen en de kansen om mee te kunnen doen vergroten. In Kruiskamp en Liendert werken we specifiek aan de aanpak Gelijk Gezond en Kansrijk Liendert. Hier werken we intensief samen met inwoners om achterstanden weg te werken en tegelijkertijd kennis op te doen die we breder kunnen inzetten. In deze meerjarenbegroting stellen we incidenteel € 3 miljoen euro extra beschikbaar voor de uitvoering van het Omgevingsprogramma Liendert. Het doel is om te zorgen voor meer kansen in Liendert: meer kans op werk, betere scholing, inzetten op taal en minder armoede. Maar ook meer en beter groen, met passende woningen en winkels, scholen en buurtcentra.
We werken aan een sport- en beweegklimaat waarin iedereen welkom is en er een passend sportaanbod is voor iedereen in zijn of haar nabijheid. Belangrijke speerpunten naast versterken van de verbinding tussen sport, onderwijs en het sociaal domein zijn het Meerjaren investeringsprogramma sportaccommodaties en de toekomstige locatie en ontwikkeling van het zwembad Hoogland.
In het kader van het regionale Gezondheidsakkoord "Samen Sterker" en het regioplan IZA wordt gewerkt aan de versterking van preventie, de samenwerking met de eerstelijnsgezondheidszorg, en de samenwerking met de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Maatregelen zijn gericht op het voorkomen van gezondheidsproblemen door een focus op preventie en door het bevorderen van een actieve levensstijl in een ondersteunende omgeving.
De druk op de maatschappelijke opvang is hoog. Met een nieuwe aanbestedingsprocedure voor de inkoop van de maatschappelijke opvang zetten wij in op het realiseren van plekken die hard nodig zijn. Ook wordt er gewerkt aan een tijdelijke uitbreiding van beschikbare plekken voor maatschappelijke opvang en is er extra aandacht voor het bieden van dagbesteding. We vinden het belangrijk dat alle beschikbare plekken die er zijn bij de verschillende aanbieders voor maatschappelijke opvang ook daadwerkelijk benut worden. We maken afspraken met alle betrokken partijen om dit te verbeteren.
Meedoen en rondkomen staan voor ons voorop. Werken of maatschappelijk participeren verkleint de kans op armoede of geldzorgen. Maar het verminderen van bestaansonzekerheid gaat over meer. Het gaat niet alleen over voldoende inkomen en werk dat loont, maar ook over een goede gezondheid, betaalbare en duurzame huisvesting, gezonde sociale relaties en een zinvol leven. Hoewel het Rijk tijdelijke maatregelen heeft genomen, zoals de energietoeslag voor mensen met een laag inkomen, zien we dat er nog steeds mensen in de knel komen en in bestaansonzekerheid vervallen. Sommige middeninkomens vallen zelfs buiten de bestaande regelingen. En veel mensen met een uitkering of met een laag inkomen hebben onvoldoende geld om rond te komen en mee te doen. De gevolgen van armoede zijn verstrekkend, zoals stress, onzekerheid en uitsluiting en leiden elders tot extra kosten voor gemeente en zorg. Denk bijvoorbeeld aan mensen die beroep doen op jeugdhulp, huisarts en de directe en indirecte kosten van huisuitzettingen. Wij geven daarom de komende jaren prioriteit aan het voorkomen en verminderen van bestaansonzekerheid. Op dit moment herijken we onze integrale aanpak die in 2025 uitvoering krijgt.
Wij willen zo veel mogelijk voorkomen dat mensen tussen wal en schip vallen. Daarom bieden we, bovenop de Rijksmaatregelen, zo nodig maatwerkondersteuning aan. Onze coaches Werk en Inkomen helpen mensen - in nauwe samenwerking met Indebuurt033, Stadsring en de wijkteams - bij hun financiële planning en bieden advies en hulp. RWA/Amfors speelt ook een belangrijke rol in het meedoen en rondkomen van mensen met een (grotere) afstand tot de arbeidsmarkt. Het aantal werknemers bij RWA/Amfors daalt jaarlijks doordat er geen nieuwe mensen instromen in de Wet sociale Werkvoorziening (WsW). In 2025 werken we verder met RWA/Amfors en betrokken partners aan de toekomst van het sociaal ontwikkelbedrijf.
Wanneer het gaat om meedoen is een goede beheersing van de Nederlandse taal belangrijk. Samen met ervaringsdeskundigen willen we de drempels voor inwoners om taalaanbod deel te nemen zo laag mogelijk maken. Taal wordt een integraal onderdeel van de wijkaanpakken die Amersfoort gaat opstellen.
Wij kiezen gemeentebreed voor een inclusieve strategie die voor iedereen in Amersfoort een gezonde toekomst biedt. Dat betekent dat wij in alles wat wij doen extra aandacht hebben dat iedereen ook echt kan meedoen en er zoveel mogelijk begrip is voor de veranderingen die op ons afkomen. De energietransitie is meer dan een technische verandering. We kiezen voor een brede benadering die sociaal en inclusief is. Zo is bestaanszekerheid een randvoorwaarde om ook daadwerkelijk mee te kunnen doen. In onze aanpak nemen wij maatregelen om inwoners te ontzorgen (fixbrigades) en juist de woningen met de slechtste labels versneld te isoleren.
Wanneer onze kinderen jeugdhulp nodig hebben, willen we dat deze tijdig beschikbaar is. Om minder individuele trajecten aanvullende specialistische jeugdhulp in te zetten, moeten we de hulp anders organiseren. Om deze beweging te kunnen maken, zetten wij ons in om collectieve inhoudelijke en financiële afspraken te maken tussen partners, kijken we domeinoverstijgend (en lokaal, regionaal of bovenregionaal) en hoe de administratielast verminderd kan worden en kindnabij georganiseerd wordt.
Een eigen woonplek is net zo belangrijk is als goede ondersteuning en zorg. Daarom willen we eerst zorgen voor goede huisvesting en daarna de ondersteuning organiseren. Dit helpt bij doorstroming en herstel. We willen dat mensen met een psychische kwetsbaarheid volwaardig kunnen deelnemen aan onze samenleving. Daarom hebben we de afgelopen jaren ingezet op meer betaalbare, kleine woningen voor en scheiding van wonen en zorg in onder meer het programma Wonen en zorg en op hulp en ondersteuning in de eigen leefomgeving. Hierbij hebben we nadrukkelijk ook aandacht voor de leefbaarheid in buurten en wijken.
In een vergrijzende samenleving is ook extra aandacht nodig voor ouderen. We blijven aan de slag voor voldoende passend woon-en zorgaanbod voor ouderen. Daarnaast werken we bijvoorbeeld samen met partners aan dementievriendelijke wijken.
Amersfoort blijft een gastvrije gemeente voor mensen die vluchten voor onderdrukking, vervolging en oorlogsgeweld. We hebben extra opvangplaatsen gerealiseerd en blijven verantwoordelijk voor humane opvang en huisvesting van statushouders. We werken nauw samen met de Provinciale Regietafel Migratie en Integratie (PRT), COA en niet in de laatste plaats de vele vrijwilligers uit onze stad om deze doelen te bereiken. Voor inburgering werken we met maatwerkprogramma’s, waarbij aandacht is voor diverse aspecten van inburgering, zoals taal leren, deelnemen aan verenigingsleven, financiële redzaamheid en kennismaking met de stad.